Η λειτουργία των νέων σχολικών επιτροπών δεν καθορίζεται με νόμο αλλά με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Μέχρι σήμερα σε κάθε σχολική μονάδα, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, λειτουργεί μια σχολική επιτροπή, η οποία καθορίζει και ελέγχει τα οικονομικά του σχολείου (εκτός των περιπτώσεων ενιαίας σχολικής επιτροπής νηπιαγωγείου και δημοτικού που συστεγάζονται). Στο νέο νόμο 3852/2010 για το πρόγραμμα Καλλικράτη, στο άρθρο 103 παρ. 2 αναφέρεται ότι οι σχολικές επιτροπές συγχωνεύονται και δημιουργούνται 2 σχολικές επιτροπές ανά δήμο. Μία για τα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και άλλη μία για τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ο νόμος δίδει το περιθώριο στο δημοτικό συμβούλιο μέσα σε 2 μήνες από την εγκατάσταση της νέας δημοτικής αρχής να αποφασίσει για το όνομα, τον σκοπό, τη διοίκηση, την περιουσία και τους πόρους του νομικού προσώπου που προκύπτει από τη συγχώνευση. Επομένως το χρονικό περιθώριο για τη συγχώνευση των σχολικών επιτροπών εκπνέει αυτές τις μέρες.
Για να πραγματοποιηθούν όμως οι συγχωνεύσεις των σχολικών επιτροπών πρέπει να υπάρχει πλαίσιο λειτουργίας των νέων σχολικών επιτροπών. Ο καθορισμός της λειτουργίας των νέων σχολικών επιτροπών δεν καθορίζεται από το νόμο αλλά με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης όπου ρυθμίζονται επίσης θέματα σχετικά με την κατανομή των πιστώσεων, τον τρόπο και τη διαδικασία πραγματοποίησης, δικαιολόγησης και ελέγχου των πάσης φύσεως εσόδων και εξόδων, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια.
Στις 24 Φεβρουαρίου υπογράφηκε από τον υπουργό εσωτερικών ο καθορισμός της λειτουργίας των νέων σχολικών επιτροπών. Σχετικά με τη λειτουργία των σχολικών επιτροπών διαμορφώνονται 2 όργανα: η «Σχολική Επιτροπή» του δήμου και το «Συμβούλιο Σχολικής Κοινότητας» σε δήμους που υπάρχουν πάνω από 2 σχολεία ή συγκροτήματα για κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης. Η σχολική επιτροπή πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης απαρτίζεται από 5 έως 15 μέλη με τουλάχιστον 2 διευθυντές σχολείων (από τους 5 αρχαιότερους) και τουλάχιστον 1 εκπρόσωπο των γονέων και κηδεμόνων. Αντίστοιχα το συμβούλιο σχολικής κοινότητας που θα λειτουργεί σε επίπεδο σχολείου θα αποτελείται από το διευθυντή του σχολείου, τουλάχιστον έναν εκπρόσωπο γονέων και τουλάχιστον έναν εκπρόσωπο του συλλόγου διδασκόντων.
Επομένως γίνεται σαφές, ότι οι προηγούμενες σχολικές επιτροπές με την αφαίρεση των εκπροσώπων του δήμου μετατρέπονται σε σχολικά συμβούλια, όπου θα μεταφέρουν τις προτάσεις και τα προβλήματα του σχολείου στη σχολική επιτροπή. Το γεγονός αυτό αποτελεί ενδυνάμωση του φαινομένου του συγκεντρωτισμού και αποδυνάμωση των ίδιων των σχολείων, αφού πλέον οι σχολικές μονάδες δεν θα αυτοδιαχειρίζονται πλήρως τα προβλήματά και τα οικονομικά τους αλλά θα εξαρτώνται από τη σχολική επιτροπή του δήμου. Ας αναλογιστεί κανείς τα εμπόδια που θα έχει μια σχολική επιτροπή: Αφενός ο πρώτος σκόπελος θα είναι η αδυναμία απρόσκοπτης παρουσίας των διευθυντών που συμμετέχουν στην σχολική επιτροπή, αφού θα πρέπει να βρίσκονται και στα σχολεία τους για διευθέτηση ζητημάτων και συμπλήρωση του διδακτικού τους ωραρίου. Αφετέρου προβλέπεται ότι σε περίπτωση συζήτησης θεμάτων κάποιας σχολικής μονάδας συμμετέχει ο διευθυντής του σχολείου με δικαίωμα ψήφου. Αυτό σημαίνει πολλές και ξεχωριστές, ίσως σε ημερήσια βάση, συνεδριάσεις.
Τα προβλήματα δεν σταματάνε σε αυτό το σημείο, αφού τα χρηματικά υπόλοιπα των συγχωνευόμενων Σχολικών Επιτροπών θα μεταφερθούν στη νέα Σχολική Επιτροπή κι επομένως ό,τι χρήματα έχει ένα σχολείο σήμερα δεν θα είναι πλέον στη διάθεσή του. Δηλαδή μπορεί μια σχολική μονάδα να δώσει ένα χρηματικό ποσό στη νέα σχολική επιτροπή και να της επιστραφεί μικρότερο ποσό από αυτό που ήδη είχε.
Παράλληλα η κατανομή των εγκεκριμένων πιστώσεων για την κάλυψη των αναγκών των σχολικών μονάδων θα γίνεται πλέον με απόφαση της Σχολικής Επιτροπής λαμβάνοντας υπόψη ορισμένα κριτήρια όπως τον αριθμό των μαθητών, τον αριθμό των τμημάτων, τον αριθμό των αιθουσών διδασκαλίας, την παλαιότητα των κτιρίων, τη λειτουργία αιθουσών πολλαπλών χρήσεων, εργαστηρίων, βιβλιοθηκών κ.α. Επίσης με απόφαση της Σχολικής Επιτροπής προσδιορίζεται και το ποσό που θα τίθεται στη διάθεση του κάθε διευθυντή σχολείου για την αντιμετώπιση λειτουργικών αναγκών των σχολικών μονάδων. Το ποσό αυτό θα κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό στο όνομα της σχολικής επιτροπής με προσθήκη του ονόματος της αντίστοιχης σχολικής μονάδας. Ο πρόεδρος της Σχολικής Επιτροπής θα εξουσιοδοτεί το διευθυντή που μπορεί να αναλαμβάνει χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό. Το ερώτημα που προκύπτει σήμερα είναι πώς θα γίνει η κατανομή της “τσεκουρεμένης” τρέχουσας α΄ δόσης του 2011, από την επιτροπή παιδείας του δήμου που ούτε αυτή έχει συγκροτηθεί ή από τη σχολική επιτροπή που βρίσκεται μόνο στα χαρτιά ακόμα;
Δυστυχώς όλες οι αλλαγές γίνονται δίχως τον παραμικρό συντονισμό και σχεδιασμό, παραβλέποντας την εύρυθμη λειτουργία των σχολικών μονάδων και αποδυναμώνοντας οικονομικά το ίδιο το σχολείο καθώς και το ρόλο του διευθυντή. Η ρευστότητα στο χώρο της εκπαίδευσης είναι τέτοια που κανείς δεν είναι σίγουρος για το σχεδιαζόμενο αποτέλεσμα. Τα προβλήματα αυτά αν συνδυαστούν με τις συγχωνεύσεις σχολείων, τις μεταφορές των μαθητών που οι δήμοι δεν έχουν τους οικονομικούς πόρους να φέρουν σε πέρας, τη διαφαινόμενη οικονομική υπαγωγή των προσλήψεων όλων των αναπληρωτών μέσω ΕΣΠΑ (ενώ ζούμε καθημερινά τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συνάδελφοι που πληρώνονται μέσω ΕΣΠΑ, λόγω γραφειοκρατίας), τις εξαγγελίες για μείωση των διορισμών, την αναστολή των διδασκαλείων και των εκπαιδευτικών αδειών, τις προσλήψεις αναπληρωτών μηδενικής προϋπηρεσίας δίχως καμία επιμόρφωση στην παράλληλη στήριξη (για παιδιά με ειδικές ανάγκες) κ.α, διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό τοπίο στο χώρο της εκπαίδευσης.
Ας υπάρξει σοβαρότητα πια στο χώρο της εκπαίδευσης, κανείς δεν έχει δικαίωμα να παίζει με την Παιδεία ενός λαού. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να διαμορφώνει συνθήκες οικονομικής δυστοκίας και διοικητικής δυσχέρειας στις σχολικές μονάδες απλά και μόνο για να φανεί ότι έγιναν “μεταρρυθμίσεις”. Τελικά όπως φαίνεται καλούμαστε, ως εκπαιδευτικοί, να διαχειριστούμε μοναχά τη μιζέρια μας, τη μιζέρια του δημόσιου σχολείου, που όσα γραφειοκρατικά τερτίπια και αν σοφιστούν οι υπεύθυνοι της πολιτικής σκηνής, χωρίς χρήματα Παιδεία, ούτε γίνεται, ούτε στήνεται, ούτε προχωρά.
